ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΥΛΗ COVID 2021

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γʹ ΤΑΞΗΣ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ, ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2021

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω ιστορικών όρων:

Α) Πτώχευση του 1893

Β) Προσωρινόν Πολίτευμα της Επιδαύρου

Γ) Μακεδονική Επιτροπή (1878)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2

Να αιτιολογήσετε με συντομία γιατί:

Α) Οργανώθηκαν πελατειακά δίκτυα στην προεπαναστατική περίοδο.

Β) Γιατί η δεκαετία της ελληνικής επανάστασης ήταν μια δύσκολη περίοδος για την ελληνική ναυτιλία .

Γ) Ήταν θετική η συμβολή της υπερπόντιας μετανάστευσης στην ελληνική οικονομία πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους .

Δ) Η άφιξη των προσφύγων μετά το 1922 λειτούργησε ως καταλύτης στη δυναμική της ελληνικής κοινωνίας.

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β1

Να επισημάνετε τους λόγους για τους οποίους μετά την μικρασιατική καταστροφή του 1922 το κοινοβουλευτικό σύστημα διέρχεται κρίση νομιμότητας. Ποιες ήταν οι διεκδικήσεις και οι αντιλήψεις των αξιωματικών αυτή την περίοδο;

Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β2

Ποιες ήταν οι συνέπειες του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 στην οικονομία, στην πολιτική και στο προσφυγικό;

Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα κείμενα που σας δίνονται , να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα :

Α) Να αναφερθείτε στην εκλογική αναμέτρηση του Αυγούστου του 1910 στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στις πολιτικές δυνάμεις που αναμετρήθηκαν , τις επιδιώξεις τους και το εκλογικό αποτέλεσμα (ΜΟΝΑΔΕΣ 10)

Β) Να αναφερθείτε στην ομιλία του Βενιζέλου στην πλατεία Συντάγματος στις 5 Σεπτεμβρίου του 1910 και στις θέσεις του προγράμματός του (ΜΟΝΑΔΕΣ 8)

Γ) Να καταγράψετε όσα γνωρίζετε για τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1910 (ΜΟΝΑΔΕΣ 7)

Μονάδες 25

Κείμενο Α’

Με τις εκλογές της 8^ης Αυγούστου 1910 ο Βενιζέλος κατάφερε να εκλεγεί ως «ανεξάρτητος» μαζί με άλλους 122 οπαδούς του πνεύματος του κινήματος στο Γουδή (1909). Η Α’ διπλή αναθεωρητική Βουλή συνήλθε την 1^η Σεπτεμβρίου, έγινε όμως γρήγορα φανερό ότι δεν διέθετε τη συνοχή για να προχωρήσει σε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Από τις πρώτες συνεδριάσεις, οι βουλευτές χωρίστηκαν σε «συντηρητικούς και ριζοσπάστες» Οι μεν ήθελαν τη Βουλή «Αναθεωρητική» για να μην αλλάξει το πολίτευμα, οι δε «Συντακτική». Στον περίφημο λόγο του στις 5 Σεπτεμβρίου στην πλατεία Συντάγματος ο Βενιζέλος πήρε το μέρος των συντηρητικών και έδειξε έτσι και στον Γεώργιο τις πολιτικές του προτιμήσεις.

Όταν παραιτήθηκε ο Στέφανος Δραγούμης, ο βασιλιάς έδωσε την εντολή στον Βενιζέλο να σχηματίσει κυβέρνηση. Στις 2 Οκτωβρίου 1910 ανακοίνωσε ότι ο Γεώργιος «κατέληξεν εις το να εγκρίνη (…) τας γνώμας του κ. Βενιζέλου και απεφάσισε, τιθέμενος επικεφαλής του ειρηνικού ανορθωτικού αγώνος, να τον περιβάλη με την απόλυτον εμπιστοσύνη Αυτού διά την εφαρμογήν του εκτεθέντος εις την Α.Μ. προγράμματός του». Μολονότι ο Βενιζέλος εξασφάλισε την κοινοβουλευτική έγκριση, ζήτησε από τον Βασιλιά τη διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών. Καθώς τα μεγάλα κόμματα επέλεξαν την αποχή, οι εκλογές της 28^ης Νοεμβρίου αποτέλεσαν περίπατο για τον Βενιζέλο. Η σταδιοδρομία του εξαρτήθηκε άμεσα από την ευνοϊκή για αυτόν διάλυση της Βουλής του 1910.

Θάνος Βερέμης, Δόξα και Αδιέξοδα: ηγέτες της νεοελληνικής ιστορίας, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2016, σελ. 92 – 93

Κείμενο Β΄

(Ένα χαρακτηριστικό των εκλογών της 8^ης Αυγούστου 1910) ήταν η πολυμορφία και πολυδιάσπαση των ανεξάρτητων υποψηφίων που υποστήριζαν σε γενικές γραμμές την προσπάθεια που είχε εκδηλωθεί με το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί. Μόνον στους δύο νομούς της Θεσσαλίας καταρτίστηκαν πλήρεις και σχετικώς ομοιογενείς συνδυασμοί ανεξάρτητων («Γεωργικοί Συνδυασμοί»), οι οποίοι και επικράτησαν κατά κράτος στις εκλογές της 8^ης Αυγούστου. Αντίθετα, στην Αττικοβοιωτία χρειάστηκε σχεδόν ένας μήνας διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε συντεχνίες και Σωματεία για να διαμορφωθεί την τελευταία στιγμή στις (24/7) ένας οιονεί Ενιαίος Λαϊκός Συνδυασμός, με 38 αρκετά ετερόκλητες υποψηφιότητες ως αντίπαλες των Ηνωμένων Κομμάτων. Ο Ελ. Βενιζέλος δεν συμμετείχε καθόλου σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Περαστικός για λίγες μέρες από την Αθήνα στα μέσα του Ιουλίου αντέδρασε όμως θετικά στην πρόταση της υποψηφιότητάς του από τον Εμπορικό Σύλλογο, τις Συντεχνίες και αρκετές αθηναϊκές εφημερίδες. Αναχωρώντας στις 18 Ιουλίου για την Ελβετία περιορίστηκε απλώς να δηλώσει: « Καθ’ ην περίπτωσιν τιμηθώ διά

της εκλογής ελπίζω ότι θα δυνηθώ να διαρρυθμίσω ούτω τα κατ’ εμέ εν Κρήτη, ώστε να μετάσχω των εργασιών της Αναθεωρητικής Βουλής» (Αι Αθήναι, 19.7.1910)

Ηλίας Νικολακόπουλος, Των εκλογών τα πάθη: ψηφίδες της ελληνικής εκλογικής ιστορίας του 20^ου αιώνα, Αθήνα 2012 , Το Βήμα Βιβλιοθήκη, σελ. 37 – 38

Κείμενο Γ΄

Στις 5 Σεπτεμβρίου 1910, σε μεγάλη συγκέντρωση στην Αθήνα, ο μελλοντικός πρωθυπουργός μίλησε για το παρελθόν και το μέλλον. Ορισμένες από τις ιδέες που εξέθεσε τότε οι Έλληνες δεν τις είχαν ποτέ ξανακούσει. Όταν έφτασε στο θέμα του πολιτεύματος, υποστήριξε την εκλογή Αναθεωρητικής Βουλής, στηρίζοντας έτσι την δυναστεία. Κάποια στιγμή, το τεράστιο πλήθος άρχισε να τον διακόπτει απαιτώντας Συντακτική Βουλή. Εκείνος επέμεινε υψώνοντας την φωνή του πάνω από την κραυγή του πλήθους κι επέβαλε τη δική του γνώμη. Αναθεωρητική. Ο λαός σώπασε.

Γ.Β. Δερτιλής, Ιστορία του Ελληνικού κράτους: 1830 – 1920, Β΄τόμος, Αθήνα 2010, εκδόσεις Εστία, σελ. 929

 

ΘΕΜΑ Δ1

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα κείμενα που σας δίνονται , να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα :

Α)Που κυρίως οφείλεται η διαμάχη αυτοχθόνων-ετεροχθόνων κατά την οθωνική περίοδο (Μονάδες 8)

Β) Πότε και πώς εμφανίζεται στο πολιτικό πεδίο η κύρια κρίση στις σχέσεις αυτοχθόνων και ετεροχθόνων και ποια ήταν η λύση που δόθηκε σε αυτή τη φάση ;

(Μονάδες 17)

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η Επανάσταση , οι ετερόχθονες είχαν επισύρει την εχθρότητα εκείνων που αποστρέφονταν τους μισοδυτικούς τρόπους τους και τους φθονούσαν για τη γενικότερη ανώτερη μόρφωσή τους. Οι συνθήκες όμως της δεκαετίας του 1830 έδωσαν πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις σ΄ αυτό που είχε εμφανιστεί ως τοπικιστική και πολιτιστική προκατάληψη. Επειδή υπερτερούσαν σε σύγκριση με τους περισσότερους αυτόχθονες ως προς τις ικανότητες που απαιτούσε η διοίκηση ενός κράτους δυτικού τύπου , και επειδή όσοι από αυτούς έφτασαν στην Ελλάδα σχετικά αργά δεν ταυτίστηκαν με κανένα από τα κόμματα , το Στέμμα είχε καθιερώσει την πολιτική να τους προτιμά για την επάνδρωση της κυβερνητικής γραφειοκρατίας. Για το πλήθος των οικονομικά εξασθενημένων παλαίμαχων αγωνιστών , για τους οποίους το κράτος δεν μπορούσε να μεριμνήσει ικανοποιητικά , όλα αυτά φαίνονταν κατάφωρη αδικία.

J. A. Petropoulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833-1843), εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 1997, σελ 612

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Στα 1844 για πρώτη φορά περιγράφονται με κάποια ακρίβεια τα διακυβευόμενα. Στο τρίτο άρθρο του Συντάγματος {…} επρόκειτο πάλι για τον καθορισμό των ιδιοτήτων του Έλληνα πολίτη , που όμως τώρα , στη συζήτηση , συγχεόταν με τον ορισμό των προσόντων του Έλληνα δημοσίου

υπαλλήλου. Η σύγχυση υπαινίσσεται το κύριο πρακτικό όφελος που έμοιαζε να έχει για πολλούς ο τίτλος του πολίτη. Το θέμα ήταν να αποδειχθεί σε ποιους χρωστούσε το ελληνικό κράτος μια θέση στη δημοσιοϋπαλληλία.

Στη συζήτηση ο άξονας μεταφοράς είναι κοινός για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη: είναι το 1821, που οι μεν ετεροχθονιστές εξαίρουν ως επανάσταση όλης της ελληνικής φυλής, απέναντι στην οποία η Ελλάδα έχει αναλάβει ορισμένες δεσμεύσεις. Ενώ οι αυτοχθονιστές επιμένουν στα πράγματα. Γι’ αυτούς δεν ενδιέφεραν οι αρχικές προθέσεις , αλλά το γεγονός ότι η επανάσταση εντοπίστηκε έτσι κι αλλιώς στον ελλαδικό χώρο , και συνεπώς η ίδια η ύπαρξη του κράτους οφειλόταν στις υπηρεσίες των κατοίκων αυτού του χώρου.

Έλλη Σκοπετέα, Το «πρότυπο Βασίλειο» και η Μεγάλη Ιδέα», εκδ. Πολύτυπο, Αθήνα, 1988, σελ 51-52

Μονάδες 25

 

ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόμενους)

1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο.

2. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα.

3. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό.

4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

5. Διάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.

6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων.

 

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ